Ժամանակով Կատուն ճոն էր,
Շունն էլ գլխին գդակ չուներ,
Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի,
Ճանկել էր մի գառան մորթի:

Եկավ մի օր, ձմեռվան մտին,
Կատվի կուշտը տարավ մորթին:

— Բարի աջողում, ուստա Փիսո,
Գլուխս մրսեց, ի սեր Աստծո,
Ա՛ռ էս մորթին ու ինձ համար

Մի գդակ կարի գլխիս հարմար:
Վարձիդ համար միամիտ մնա՛,

Համա-համա շատ չուշանա:

— Աչքիս վրա, քեռի Քուչի,
Մի գդակ ա, հո մի քուրք չի․

Քու թանկագին խաթեր համար
Ուրբաթ օրը համեցեք տար:
Փողի մասին ավելորդ ա,
Մեր մեջ խոսելն էլ ամոթ ա,
Ի՜նչ մեծ բան ա, տո՜, հե՛ր օրհնած,

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուրբաթ օրը քեռի Քուչին`
Ուստից առաջ` բաց-բաց կուճին
Թափ-թափ տալով` ծանդր ու մեծ,
Ուստա Կատվի շեմքում կանգնեց.

— Ուստեն ո՞ւր ա… փափախս ո՞ւր ա…
— Մի քիչ կացի, հրես կերևա:

II

Ուստեն եկավ քուրքը հագին,
Շանը տեսավ, բեղի տակին
Իրեն-իրեն քիչ փնթփնթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց.
— Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տնա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա,
Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա:
Փող եմ տվել, վախտին կարի,
Թե չէ` ասա, էգուց արի:
Համ ասում ես, համ չես կարում,

Համ խոսում ես, վրես գոռում,
Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ,
Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ…
Ասավ Քուչին ու նեղացած
Վերադարձավ գլուխը բաց:

III

Մին էլ եկավ, դարձյալ չկար.
Էս անգամը դիպան իրար.
Էլ անպատիվ, անկարգ խոսքեր,
Էլ հին ու նո՜ր, էլ հերն ու մե՜ր,
Էլ գող Փիսո՜, էլ քաչալ Շո՜ւն…

Բանը հասավ դիվանբաշուն:
Շունը մինչև գնաց, եկավ,
Ուստա Կատուն կոտրն ընկավ,
Գլուխն առավ ու մի գիշեր
Հայդե՛, կորավ. էն կորչիլն էր․․․

IV

Էն օրվանից մինչև օրս էլ
Շունն էս բանը չի մոռացել,
Մտքում հլա դեռ պահում ա,
Որտեղ Կատվին պատահում ա,
Վեր ա թռչում, վրա վազում,

Իրեն մորթին ետ ա ուզում.
Իսկ սևերես Կատուն հանկարծ
Ետ ա դառնում ու բարկացած
Փշտացնում ա. մթամ նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

Ճոն – մորթուց, կաշվից հագուստ կարող

որդիանց որդի – որտեղից որտեղ ճանկել – թռցնել, ձեռք գցել

ձմեռնամուտ – աշնան վերջը, ձմռան սկիզբը

կուշտը – մոտ

քուրք – մուշտակ

կուճի — գլուխ

հրես – ահա, հիմա

մուշտարի – հաճախորդ

վախտին – ժամանակին

ցրցամ տալ – ջուր ցանել, որ փափկի

դիպան իրար – կռվեցին, վիճեցին

դիվանբաշի – դատավոր

կոտրն ընկնել – աղքատանալ, սնանկանալ

մթամ – իբր

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Քանի՞ հերոս կա հեքիաթում:3Շուն , կատու, դիվանբաշի

Թվարկի՛ր նրանց անունները:Քեռի Քուչի,Ուստա Փիսո

2. Դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը և գրիր դրանց կամ հականիշները, կամ հոմանիշները:

կուշտ-մոտ,կողք

մրսել-սառել,ցուրտ զգալ

գդակ-գլխարկ,փափախ

քուրք-մուշտակ,վերարկու

թանկագին-սիրելի,մեծարժեք,մտերիմ

ծանդր ու մեծ-լուրջ և ինքնագոհ,հարգալից

փափախ-գդակ,գլխարկ

ցուրտ-սառը եղանակ,պաղ

բարկանալ-ջղայնանալ,կատաղել,վրդովվել

խոսել-զրուցել,ասել

վերադարնալ-հետ գալ

անպատիվ-վարկաբեկված,անպարկեշտ

գնալ-քայլել,մեկնել

գիշեր-մթություն,խավար

կորչել-անհետանալ,հեռանալ

մոռանալ-գլխից հանել

3. Անծանոթ բառերը բացատրի՛ր, օգտվի՛ր առցանց բառարանից:

բարի աջողում-ողջույն

ուստա-վարպետ

շեմք-դռան շրջանակ

4. Նշի՛ր հեքիաթի ամենաուրախ հատվածը:

— Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տնա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

5. Նշի՛ր հեքիաթի ամենատխուր հատվածը:

Շունն էլ գլխին գդակ չուներ,
Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի,
Ճանկել էր մի գառան մորթի:

6. Ինչպիսի՞ն է կատուն, բնութագրի՛ր նրան:

Կատուն շատ խորամանկ,  խաբեբա և  շատ վախկոտ է:

7. Ինչպիսի՞ն էր շունը:

Շունը շատ համբերատար, ազնիվ  և քաջ էր:

8. Արդարացրո՛ւ կատվին:

Հնարավոր է կատուն քուրք չուներ և շատ էր մրսում և դրա համար այդպես արեց:

9. Կատվի անունից շանը նամակ գրի՛ր և ներողություն խնդրի՛ր նրանից:

Բարև Շուն , ես շատ եմ ամաչում իմ արարքի համար: Ես շատ եմ փոշմանել և քո համար որոշել եմ անվճար գդակ և քուրք կարել:3 օրից կարող ես գալ և վերցնել դրանք

10.Ի՞նչ կլիներ,եթե կատուն…

Եթե կատուն խաբեբա և խորամանկ չլիներ, շան գդակը  կկարեր :Շունը չէր մրսի,այդքան չեր զայրանա և գործը չէր հասնի դիվանբաշուն:Այդ ժամանակ քաչալ շան փոխարեն նրան կասեին գդակով շուն, Իսկ գող փիսոին՝ ուստա փիսո: